[8 grudnia]
Dogmat o „Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny” został ogłoszony bullą Ineffabilis Deus 8 grudnia 1854 roku przez papieża Piusa IX. Było to orzeczenie wygłoszone ex cathedra, co oznaczało odwołanie się do najwyższego stopnia autorytetu papieskiego w nauczaniu chrześcijańskich prawd wiary i moralności.
Przekonanie o tym, że matka Jezusa była wyjęta spod powszechnego panowania grzechu pierworodnego – ze względu na świętość jej syna Chrystusa – istniało od pierwszych wieków Kościoła. Augustyn z Hippony na przykład uznawał, że matka Chrystusa była wyłączona spod wpływu jakiegokolwiek grzechu. Gdy biskup Hippony dowodził faktu powszechnego poddania ludzkości grzechowi – Maria była dla niego oczywistym wyjątkiem.
W VII-VIII w. we wschodnim chrześcijaństwie zaczęto celebrować tajemnicę poczęcia Marii w liturgii, nazywając ten dzień Świętem poczęcia Najświętszej, bądź Świętem poczęcia Najczystszej. W IX w. przeszło ono do liturgii zachodniej jako Święto poczęcia.
Nie była to jednak uniwersalnie uznawana prawda. Bernard z Clairvaux, mistyk i teolog znany z gorącej czci do Marii, uznawał, że należy odrzucić twierdzenia o niepokalanym poczęciu. Również Tomasz z Akwinu nie przyjmował niepokalanego poczęcia. Tomasz z Akwinu nie miał jednak żadnej wątpliwości co do nieskalanej świętości Marii.
W 1477 Sykstus IV, franciszkanin, jako pierwszy z papieży zatwierdził Święto Poczęcia i zabronił atakowania nauki o niepokalanym poczęciu. W 1708 papież Klemens XI wpisał dzień 8 grudnia na listę świąt obowiązkowych.
Nie była to jednak uniwersalnie uznawana prawda. Bernard z Clairvaux, mistyk i teolog znany z gorącej czci do Marii, uznawał, że należy odrzucić twierdzenia o niepokalanym poczęciu. Również Tomasz z Akwinu nie przyjmował niepokalanego poczęcia. Tomasz z Akwinu nie miał jednak żadnej wątpliwości co do nieskalanej świętości Marii.
W 1477 Sykstus IV, franciszkanin, jako pierwszy z papieży zatwierdził Święto Poczęcia i zabronił atakowania nauki o niepokalanym poczęciu. W 1708 papież Klemens XI wpisał dzień 8 grudnia na listę świąt obowiązkowych.
Do ogłoszenia dogmatu doszło w XIX w. Papież Pius IX poprosił biskupów całego Kościoła o pisemną opinię. Otrzymał 604 odpowiedzi. Jedynie czterech bądź pięciu biskupów nie widziało możliwości ogłoszenia dogmatu. Dalszych dwudziestu czterech nie negowało samej prawdy wiary, ale dystansowało się od ogłoszenia jej jako prawdy dogmatycznej. Pozostali dali pozytywną odpowiedź. Pius IX uznał to za najważniejszy i wystarczający argument teologiczny: jednomyślną interpretację Tradycji i wiary Kościoła oraz tekstów Pisma Świętego. 8 grudnia 1854 bullą Ineffabilis Deus ogłosił dogmat mający rangę uroczystego nauczania wiary.
W 4 lata po ogłoszeniu dogmatu przez Piusa IX Matka Boża miała ukazać się Bernadetcie Soubirous. Było to w Lourdes 11 lutego 1858 Katolicy uznają, że wypowiedziane przez Matkę Bożą słowa: „Ja jestem Niepokalane Poczęcie” są potwierdzeniem dogmatu.
W 4 lata po ogłoszeniu dogmatu przez Piusa IX Matka Boża miała ukazać się Bernadetcie Soubirous. Było to w Lourdes 11 lutego 1858 Katolicy uznają, że wypowiedziane przez Matkę Bożą słowa: „Ja jestem Niepokalane Poczęcie” są potwierdzeniem dogmatu.
Dogmat o Niepokalanym Poczęciu Maryi Panny nie jest uznawany przez Kościoły prawosławne (podkreślają one jednak wolność Marii od grzechu osobistego), protestanckie oraz Świadków Jehowy.