października 02, 2024

Wspomnienie świętych Aniołów Stróżów

[2 października]

 Wspomnienie świętych Aniołów Stróżów jest w Kościele katolickim obchodzone 2 października. Tego dnia szczególnie pamiętamy i dziękujemy im za opiekę nad nami.


W Katechizmie Kościoła Katolickiego jest napisane, że: „Życie ludzkie od dzieciństwa aż do zgonu jest otoczone opieką i wstawiennictwem aniołów: każdy wierny ma u swego boku anioła jako opiekuna i stróża, by prowadził go do życia” (KKK, 336)

Aniołowie są duchami stworzonymi przez Boga dla Jego chwały i pomocy ludziom. Ci, którym Bóg zleca opiekę nad ludźmi, są nazywani Aniołami Stróżami. Opieka ta trwa przez całe nasze ziemskie życie. Każdy z nas ma swojego, "osobnego" Anioła Stróża.
Wiara w anioły opiera się m.in. na tekstach biblijnych. W Psalmie 91 jest napisane: „swoim aniołom dał rozkaz o tobie, aby cię strzegli na wszystkich twych drogach. Na rękach będą cię nosili, abyś nie uraził swej stopy o kamień” (Ps 91, 11). Księga Wyjścia informuje, że wspólnota, jaką był naród izraelski też miała swojego anioła, którym był w przypadku Izraelitów Archanioł Michał. W Księdze Daniela jest nazywany „obrońcą ludu izraelskiego”

Aniołowie byli obecni w nauczaniu Kościoła już od pierwszych wieków, w dziełach wybitnych myślicieli chrześcijańskich. W pismach ojców Kościoła naukę o Aniołach Stróżach spotykamy już w pierwotnych dokumentach chrześcijaństwa. Św. Cyprian nazywa aniołów naszymi przyjaciółmi. Św. Bazyli widzi w nich naszych pedagogów. Św. Ambroży uważa ich za naszych pomocników. Św. Hieronim twierdzi: "Tak wielka jest godność duszy, że każda ma ku obronie Anioła Stróża". Św. Bazyli idzie dalej, gdy pisze: "Niektórzy między aniołami są przełożonymi nad narodami, inni zaś dodani każdemu z wiernych". Podobnie pisze św. Augustyn (+ 430): "Wielkim jest staranie, jakie ma Pan Bóg o ludzi. Wielką nam miłość okazał przez to, że ustanowił aniołów, aby nas strzegli".
Wprawdzie pierwotne chrześcijaństwo walczące z wszelkimi przejawami pogaństwa nie rozwinęło kultu aniołów, podobnie jak powstrzymywało się od publicznego kultu Matki Bożej i świętych, jednak pierwsze wzmianki o kulcie aniołów spotykamy już u św. Justyna w jego pierwszej Apologii. Od IV w. wyróżnia się kult św. Michała Archanioła (jego wspomnienie dawniej sąsiadowało z wspomnieniem Aniołów Stróżów). Aniołowie są wymieniani często w różnych liturgiach jako oddający chwałę Panu Bogu. W ikonografii spotykamy aniołów już w katakumbach.

W 1608 papież Paweł V pozwolił obchodzić je w pierwszy dzień zwykły po św. Michale, którego święto przypada od 493 roku na 29 września. Święto Świętych Aniołów Stróżów dla całego Kościoła katolickiego wprowadził na stałe do kalendarza liturgicznego papież Klemens X w 1670 roku.  

Dla większości wiernych pierwszą stycznością z obrazem anioła stróża jest modlitwa do niego, jedna z pierwszych modlitw których rodzice nauczają dzieci. Historia modlitwy sięga XI w. Pierwotnie autorstwo łacińskiej wersji przypisywano benedyktynowi św. Anzelmowi z Canterbury. Jednak na podstawie późniejszych badań inspirację dla jej stworzenia przypisuje się obecnie Reginaldowi z Canterbury, innemu benedyktynowi współczesnemu Anzelmowi, gdyż modlitwa wykazującą wiele podobieństw do modlitwy Aniele Boży znajduje w Żywocie św. Malchusa, mnicha syryjskiego, spisanym przez Reginalda.

Pod koniec XIX w. jezuita ks. Karol Antoniewicz (autor m.in. pieśni Chwalcie łąki umajone oraz W krzyżu cierpienie) przetłumaczył swobodnie modlitwę z łaciny, nadając jej formę wierszowaną. W XX w. pojawiły się różne warianty tekstu: „strzeż duszy, ciała mego” lub „broń mnie od wszelkiego złego”, a także „zaprowadź mnie do żywota wiecznego” lub „i doprowadź do żywota wiecznego”.