Święty Walenty był biskupem Terni (Włochy) i męczennikiem za wiarę. Żył w III w i zasłynął z uzdrowień, za życia oraz po śmierci. Nie posiadamy wielu potwierdzonych informacji o jego życiu, większości możemy dowiedzieć się z legend. Mimo to, z powodu popularności święta zakochanych, których jest patronem, jest jednym z najczęściej wspominanych świętych Kościoła.
Urodził się około 175 roku i spędził całe swoje życie w okolicach Rzymu. Tam w czasie prześladowań chrześcijan prowadzonych przez cesarza Klaudiusza II Gota, wraz ze św. Mariuszem i krewnymi, asystował męczennikom w czasie ich procesów i egzekucji. Wkrótce sam został pojmany i doprowadzony do prefekta Rzymu, który przeprowadził rutynowy proces polegający na wymuszaniu odstępstwa od Chrystusa. Ponieważ nie przyniosło to oczekiwanego rezultatu, kazał ściąć Walentego 14 lutego 269 roku.
Pochowano go w Rzymie przy via Flaminia. Jego grób już w IV w. otoczony był szczególną czcią. Nad grobem papież Juliusz I wystawił bazylikę pod wezwaniem św. Walentego. Odnowił ją później papież Teodor I.
W średniowieczu Święty był wzywany jako orędownik podczas ciężkich chorób, zwłaszcza nerwowych i epilepsji. Na Zachodzie, zwłaszcza w Anglii i Stanach Zjednoczonych, czczono św. Walentego jako patrona zakochanych. Patronaty te odnoszą się do legendarnych opowieści o Walentym, który miał w czasie swojego życia uleczyć młodzieńca cierpiącego na epilepsję oraz niewidomą dziewczynę. Według jednej z najpopularniejszych na Zachodzie opowieści, kapłan miał popaść w konflikt z prawem nie tylko poprzez wyznawanie religii katolickiej lecz poprzez błogosławienie małżeństw rzymskich żołnierzy, którzy według rozkazu Klaudiusza II nie mieli prawa do zakładania rodzin.
W ikonografii Walenty przedstawiany jest najczęściej w stroju kapłana z kielichem w lewej ręce, a z mieczem w prawej lub w stroju biskupa w momencie, gdy uzdrawia chłopca z padaczki. Jako męczennik, niekiedy trzyma w ręce liść palmowy.
Najważniejszym miejscem kultu św. Walentego jest bazylika jego imienia w Terni, na srebrnym relikwiarzu ze szczątkami patrona umieszczono inskrypcję "Święty Walenty patron miłości". Co roku w niedzielę poprzedzającą dzień 14 lutego, przybywają do bazyliki wierzące pary narzeczonych z całych Włoch i świata. W roku 1997 list do par narzeczonych przesłał również Jan Paweł II, a jego przesłanie wyryto na marmurowej tablicy przy grobie świętego Walentego.
W Polsce kult św. Walentego najszybciej upowszechnił się na terenach południowo-wschodnich, gdzie obrany został patronem Przemyśla i archidiecezji przemyskiej. Do Polski wraz z kultem św. Walentego trafiły również obchody walentynkowe przeniesione przez z osadników z terenów dzisiejszych Nimiec. W Wielichowie znajduje się słynący cudami wizerunek św. Walentego, przed którym odprawiana jest dziewięciodniowa nowenna przed dniem Jego wspomnienia. Przed relikwiami świętego modlono się w Polsce podobnie jak w Niemczech o zdrowie.
W bazylice Santa Maria in Cosmedin w Rzymie, w jednym z bocznych ołtarzy w szklanej skrzyni można zobaczyć czaszkę świętego przystrojoną kwiatami. W lutym 2017 roku na jej podstawie dokonano rekonstrukcji twarzy świętego Walentego.