Wspomnienie świętej Jadwigi

[8.06]

Jadwiga Andegaweńska- królowa Polski z dynastii Andegawenów, córka Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki, koronowana na króla Polski, żona Władysława Jagiełły, apostołka Litwy i święta Kościoła katolickiego.

Pomimo królewskiego pochodzenia, data urodzenia Jadwigi nie jest znana. Według kronik miała urodzić się w 1272 lub 74 roku. Była ostatnim dzieckiem ze związku Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki oraz wnuczką Elżbiety Łokietkówny. Królewna Jadwiga otrzymała imię chrzestne na cześć świętej Jadwigi Śląskiej, której kult wówczas się rozwijał, lub po swej prababce, żonie Władysława Łokietka.

Jadwigę od dzieciństwa przygotowywano do pełnienia roli królowej poprzez wykształcenie. Pobyt w środowisku kulturalnym dworu w Budzie sprawił, że Jadwiga posiadła umiejętność czytania, znajomość języków obcych, zamiłowanie do lektury, muzyki, sztuki i nauki.
Jako dziecko została zaręczona z ośmioletnim księciem Wilhelmem z dynastii Habsburgów. Odbyła się nawet ceremonia zaręczyn mających charakter formalnego ślubu między dziećmi, nie był to jednak kontrakt nierozerwalny. Podpisano zobowiązanie, że strona, która zerwałaby zaręczyny, wypłaci drugiej stronie wysoką grzywnę. Nikt jednak nie brał tego rozwiązania pod uwagę, ponieważ jako najmłodsza córka, Jadwiga nie mogła liczyć na własną koronę.

Sytuacja zmieniła się po śmierci jej ojca oraz starszej siostry, Katarzyny. Węgrzy ogłosili swoją królową siostrę Jadwigi, Marię. Natomiast Polacy zaprosili na swój tron Jadwigę, która została zmuszona opuścić dwór Habsburgów, na którym przebywała przez większość swojego życia. Podróż tą starała się opóźnić jej matka, Elżbieta Bośniaczka, obawiając się wysłania młodej królewny w daleką drogę, do obcego kraju bez swojej opieki.

13 października 1384 Jadwiga przybyła, na Wawel, natomiast 16 października tegoż roku została koronowana przez arcybiskupa gnieźnieńskiego na króla Polski. Wobec jej małoletniości ster rządów w państwie dzierżyli możnowładcy małopolscy, pozostający w kontakcie z jej matką. Według przekazów, Jadwiga wykazała się niezwykłą w jej wieku powagą i rozsądkiem.

Panowie krakowscy chcąc związać Polskę z Litwą, ofiarowali polską koronę wielkiemu księciu litewskiemu Jagielle, który miał przyjąć chrzest razem ze swoim państwem. Według legend, Jadwiga, rozczarowana taką decyzją, modliła się przed krzyżem w katedrze wawelskiej, prosząc o radę. Chrystus miał przemówić do niej z krzyża, wskazując jej małżeństwo z litewskim księciem jako ratunek dla ostatniego pogańskiego kraju Europy. W 1386 roku Jadwiga i Jagiełło uroczyście zawarli związek małżeński w katedrze na Wawelu. Jagiełło miał wówczas 35 lat, Jadwiga - 12.

Jan Długosz oddaje Jadwidze najwyższe pochwały. Kiedy wraz z Jagiełłą została współrządczynią kraju, miała na celu jedynie dobro narodu polskiego. Z Krzyżakami wiodła ożywioną korespondencję: m.in. interpelowała w sprawie ich zbrojnych wypraw na Litwę, jak też w sprawie przywłaszczonych sobie dóbr. Spotkała się też osobiście z wielkim mistrzem krzyżackim, Konradem von Jungingen, by omówić problemy, dotyczące obu stron. Doprowadziła do zgody między Władysławem Jagiełłą a jego krewnym, Witoldem. Nawiązała ścisły kontakt z papieżem Urbanem VI i Bonifacym IX, skutecznie likwidując intrygi Krzyżaków oraz tłumiąc plotki na temat jej rzekomej bigamii.

Jadwiga prowadziła szeroką działalność charytatywną –  fundowała oraz wspierała istniejące szpitale miejskie i klasztorne, w tym szpital św. Jadwigi Śląskiej w Krakowie na Stradomiu. Wykazywała wrażliwość nie tylko na biedę materialną, ale stawała również w obronie ludzkiej godności: do króla Władysława Jagiełły, kompensującego pieniędzmi krzywdę chłopów miała powiedzieć: „A któż im łzy powróci?”. Fundowała wiele nowych kościołów i uposażała już istniejące klasztory.

Na swoim dworze skupiła elitę intelektualną Polski, zleciła pierwsze w historii Polski tłumaczenie Księgi Psalmów na język polski (zachował się po dziś dzień egzemplarz tego dzieła znany jako Psałterz floriański). Uzyskała zgodę papieża na utworzenie fakultetu teologii na Akademii Krakowskiej.
    Według zapisów kronikarzy Święta Jadwiga uprawiała surowe umartwienia. W swym życiu harmonijnie łączyła kontemplację z działalnością praktyczną, na wzór ewangelicznych Marii i Marty. Ufundowała i częściowo własnoręcznie wyhaftowała racjonał – drogocenną szatę liturgiczną dla biskupów krakowskich, zachowaną po dziś dzień, używaną podczas największych uroczystości.
22 czerwca 1399 urodziła córkę Elżbietę Bonifację, która zmarła 13 lipca. Jadwiga zmarła cztery dni później.

Królowa Jadwiga została pochowana w katedrze wawelskiej. W testamencie zapisała swój majątek Akademii Krakowskiej. Kiedy w 1887 otworzono jej grobowiec, znajdujący się w katedrze wawelskiej, stwierdzono, że klejnoty grobowe wykonane były ze skóry i drewna.

Pomimo iż została obwołana świętą niemal od razu po śmierci, proces beatyfikacji przedłużał się przez wieki. W 1979 papież Jan Paweł II beatyfikował ją poprzez zatwierdzenie jej publicznego kultu w archidiecezji krakowskiej, a następnie kanonizował ją w 1997 podczas mszy świętej sprawowanej na krakowskich błoniach, w obecności ponad miliona ludzi. Wspomnienie liturgiczne przeniesiono wówczas z pierwotnego terminu (17 lipca, dies natalis) na dzień 8 czerwca. Była to pierwsza w dziejach kanonizacja na ziemi polskiej.

Święta Jadwiga jest patronką Polaków i apostołką Litwy. Przedstawiana jest w stroju królewskim. Jej atrybutem są buciki, związane z legendą:

Przy budowie kościoła NMP na Piasku, królowa Jadwiga sama doglądała robót. Pewnego dnia zauważyła kamieniarza, który był smutny. Kiedy zapytała o powód, odpowiedział, że w domu zostawił ciężko chorą żonę, boi się, że go zostawi z drobnymi dziećmi, a nie ma pieniędzy na lekarza. Królowa, nie namyślając się, oderwała ze swego bucika złotą klamrę, wysadzaną drogimi kamieniami, i oddała ją robotnikowi, aby zapłacił lekarzowi. Nie zauważyła tylko, że stopę położyła na kamieniu oblanym wapnem. Odbity ślad bucika wdzięczny kamieniarz obkuł dokoła i wraz z kamieniem wmurował w zewnętrzną ścianę świątyni.

Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jadwiga_Andegawe%C5%84ska
https://brewiarz.pl/czytelnia/swieci/06-08a.php3