lipca 25, 2024

Wspomnienie świętych Joachima i Anny

[26 lipca]

Święty Joachim i Święta Anna – rodzice Marii z Nazaretu i dziadkowie Jezusa Chrystusa, święci Kościoła katolickiego i prawosławnego.

O życiu rodziców Maryi i dziadków Jezusa Chrystusa nie zapisano żadnych informacji w księgach Nowego Testamentu. Jedyne informacje pojawiają się w pismach apokryficznych, pochodzących z początków chrześcijaństwa. Ich imiona są znane jedynie z apokryfów Protoewangelii Jakuba, napisanej ok. roku 150, z Ewangelii Pseudo-Mateusza z wieku VI oraz z Księgi Narodzenia Maryi z wieku VIII. Najbardziej godnym uwagi może być pierwszy z wymienionych apokryfów, gdyż pochodzi z samych początków chrześcijaństwa, stąd może zawierać ziarna prawdy zachowanej przez tradycję.

Według starego podania święta Anna urodziła się w Judei, gdzie w Betlejem był jej rodzinny dom. Jej rodzice byli według tradycji potomkami królewskiego rodu Dawida. Joachim miał pochodzić z zamożnej i znakomitej rodziny z Galilei. 
Oboje zachowywali Prawo Boże i kroczyli drogą pobożności zgodnie i przykładnie. Choć razem z Joachimem byli szczęśliwym małżeństwem, zostali ciężko doświadczeni przez Pana Boga brakiem potomstwa, tym bardziej że w kulturze żydowskiej brak dziecka był uważany za hańbę i karę od Boga. W ciągu 20 lat małżeństwa nie doczekali się ani synów, ani córek.  

Apokryficzna Protoewangelia Jakuba z II wieku podaje, że małżonkowie daremnie modlili się i dawali hojne ofiary na świątynię, aby uprosić sobie dziecię. Joachim, będąc już w podeszłym wieku, udał się na pustkowie i tam przez dni 40 pościł i modlił się o Boże miłosierdzie. Wtedy zjawił mu się anioł i zwiastował, że jego prośby zostały wysłuchane, gdyż jego małżonka Anna da mu Dziecię, które będzie radością ziemi. Tak też się stało. 

W 45 roku życia Anny urodziła się dziewczynka, której zgodnie ze zwyczajem żydowskim w 15 dniu nadano imię. 80 dni po narodzeniu Maryi rodzice przynieśli ją do świątyni, aby złożyć przepisaną prawem ofiarę i spełnić ślubowanie.
Według przekazów święty Joachim miał odejść z tego świata na wiele lat przed małżonką. Oboje spoczywają w Dolinie Jozafata.

W miarę jak rozrastał się kult Matki Chrystusa, wzrastała także publiczna cześć Jej rodziców. Już w IV/V w. istniał w Jerozolimie kościółek przy dawnej sadzawce Betesda w pobliżu świątyni pod wezwaniem św. Joachima i św. Anny.

Szczególną czcią była zawsze otaczana św. Anna. Na Zachodzie pierwszy kościół i klasztor św. Anny stanął w roku 701 we Floriac koło Rouen. Dowodem popularności św. Anny jest także to, że jej imię było i dotąd jest często nadawane dziewczynkom. Bardzo liczne są też kościoły i sanktuaria pod jej wezwaniem. Ku czci św. Anny powstało 5 zakonów żeńskich. 
Liturgiczny obchód ku czci rodziców Maryi pojawił się najpierw na Wschodzie. Wspomnienie obchodzono w różnych dniach, łącznie (św. Joachima i św. Anny) lub oddzielnie. Na Zachodzie wprowadzono je późno. Paweł V zniósł jednak to święto, opierając swoją decyzję na tym, że o rodzicach Maryi z ksiąg Pisma świętego nic nie wiemy. Przeważyła jednak opinia, że należy im się szczególna cześć. Dlatego Grzegorz XIII święto Joachima i Anny ponownie przywrócił. Z tej okazji wyznaczył jako dzień pamięci 26 lipca. Papież św. Pius X w 1911 roku wprowadził osobno święto św. Joachima, wyznaczając dzień pamiątki na 16 sierpnia. Św. Anna miała nadal swoje święto dnia 26 lipca. Reforma liturgiczna z roku 1969 połączyła na nowo imiona obojga pod datą 26 lipca.
 
W ikonografii św. Anna ukazywana jest w scenach z apokryfów oraz obrazujących życie Maryi. Przedstawiana jako starsza kobieta z welonem na głowie. Ulubionym tematem jest św. Anna ucząca czytać Maryję. Św. Joachim ukazywany jest jako starszy, brodaty mężczyzna. Jego atrybutami są: anioł, Dziecię Jezus w ramionach, dwa gołąbki w dłoni, na zamkniętej księdze lub w małym koszyku, jagnię u stóp, laska, kij pasterski, księga, zwój.
Święci ukazywani są też często obejmujący się przy spotkaniu pod Złotą Bramą. Jest to jedno z nielicznych w sakralnej sztuce średniowiecznej przedstawień czułości pomiędzy małżonkami.
 
Święty Joachim jest patronem: miasta San Joaquin w Kalifornii, małżonków, stolarzy, garbarzy i handlarzy pościelą. Święta Anna jest patronką małżeństw, matek, wdów, piekarzy i żeglarzy.



AUTOR: